Όταν κοιτάς από ψηλά...

Όταν κοιτάς από ψηλά...

26 Ιουνίου 2014

4.6 Τοιχογραφίες που διηγούνται πολλά
































4.6 Τοιχογραφίες που διηγούνται πολλά
Α. Κάθε ναός, με τις τοιχογραφίες του, διηγείται τα πιο σημαντικά περιστατικά της ζωής του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων μας.
Β. Όλες οι εικόνες είναι ταξινομημένες σε εικονογραφικές ζώνες.
Μια επίσκεψη στο σπίτι… του Θεού!
Η εκδρομή στην εξοχή ενθουσίασε τα παιδιά. Ένας μικρός ανθισμένος λόφος, με μια πετρόκτιστη Εκκλησία στην κορυφή του, θα τα φιλοξενούσε για αρκετές ώρες. Φτάνοντας, ξεχύθηκαν για να απολαύσουν τα αγαπημένα τους παιχνίδια. Σε μια στιγμή ανάπαυλας, ο Θοδωρής έριξε την ιδέα: Επίσκεψη στο Εκκλησάκι! Ο δάσκαλος συμφώνησε και όλοι μαζί ξεκίνησαν. Ο ιερέας τους υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο. «Την ευχή σας παππούλη», είπε ο Θόδωρος. «Του Κυρίου μας την ευχή να έχετε! Καλώς ορίσατε στο σπίτι του παιδιά μου», απάντησε ο ιερέας. Μπήκαν με τάξη στον ναό που ήταν γεμάτος τοιχογραφίες με πρόσωπα γνωστά. Ο Άγιος Γεώργιος, η Παναγία, ο Άγιος Δημήτριος, ο Μέγας Αντώνιος. Άλλα κοιτούσαν με γλυκύτητα, άλλα, πιο αυστηρά, φαινόταν να προσεύχονται με σοβαρό ύφος, ενώ κάποια εικονίζονταν την ώρα του μαρτυρίου τους. Ήταν όλα τόσο ζωντανά!
Ο ναός χωρίζεται σε εικονογραφικές ζώνες
Τα παιδιά άναψαν από ένα κεράκι και προσκύνησαν τις εικόνες. Μετά προχώρησαν στο κέντρο του ναού. «Ο ναός παιδιά μου», είπε ο ιερέας, «έχει εικονογραφηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξηγεί στον άνθρωπο την πίστη και τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Καμία αγιογραφία δεν βρίσκεται τυχαία στη θέση που βλέπετε. Πρέπει να ξέρετε, ότι ο ναός, με βάση τις τοιχογραφίες του, χωρίζεται σε τρεις ζώνες ή κύκλους, όπως λέμε: στον δογματικό, τον λειτουργικό και τον ιστορικό. Ο δογματικός κύκλος λέγεται έτσι, γιατί μας παρουσιάζει με εικόνες την πίστη και τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Κοιτάζοντας τον τρούλο για παράδειγμα, θυμόμαστε την απεραντοσύνη του ουρανού, όπου κατοικεί ο Θεός. Εκεί εικονίζεται ο Χριστός, κρατώντας το Ευαγγέλιο και δίνοντας την ευλογία του σε όλο τον κόσμο».
Ο λειτουργικός κύκλος
Και ο παππούλης συνέχισε: «Λίγο πιο κάτω, εκεί που ενώνεται το δάπεδο (γη), με τον τρούλο (ουρανός), βρίσκεται η κόγχη, όπου η Παναγία εικονίζεται ως η “Πλατυτέρα των ουρανών”. Καθισμένη σε θρόνο, με τον Ιησού βρέφος στην αγκαλιά της, είναι η “γέφυρα” όπως λέμε, που συνδέει τα μέλη της Εκκλησίας με το Θεό. Κάτω από την Πλατυτέρα εικονίζεται η Θεία Κοινωνία των Αποστόλων από τον ίδιο το Χριστό. Κοντά του βρίσκονται οι μεγάλοι ιεράρχες που έχουν γράψει τις λειτουργίες της Εκκλησίας μας, ο Μ. Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, οι οποίοι λειτουργούν μαζί του. Αυτός είναι ο λειτουργικός κύκλος παιδιά».
Ο ιστορικός κύκλος
«Και ο ιστορικός κύκλος παππούλη;» ρώτησε η Βασιλική. «Τον ονομάζουμε έτσι, γιατί περιγράφει σκηνές από τη ζωή του Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων. Σε αυτόν εξιστορούνται όλα τα μεγάλα γεγονότα, όπως η Γέννηση, η Βάπτιση, η Σταύρωση, η Ανάσταση, τα θαύματα, οι παραβολές, η Γέννηση της Θεοτόκου, ο Ευαγγελισμός, η Κοίμησή της, καθώς και παραστάσεις μαρτύρων και οσίων της Εκκλησίας μας».
Και ο ιερέας συνέχισε: «Οι εικονογραφικοί κύκλοι κλείνουν με τον λεγόμενο «ποδέα», την ποδιά δηλαδή, ένα είδος ζωγραφισμένου υφάσματος, το οποίο είναι διακοσμημένο με λεπτά σχέδια και αγκαλιάζει γύρω-γύρω όλο τον ναό».
Τα παιδιά, θαμπωμένα, παρακολουθούσαν τον εκπληκτικό κόσμο, που ανοίχτηκε μπροστά τους με την ξενάγηση του ιερέα. Είχε έρθει όμως η ώρα να φύγουν. Βγαίνοντας, προσκύνησαν πάλι τις εικόνες, πήραν την ευχή του ιερέα και τον ευχαρίστησαν. Ο παππούλης, χαμογελαστός στην έξοδο του ναού, τα ευλογούσε, ακούγοντας τα σχόλιά τους. Σίγουρα είχαν πολλά να πουν…
ΠΑΡΑΘΕΜΑ
Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Μπαίνω μέσα στο κοινό ιατρείο των ψυχών, την Εκκλησία, πνιγμένος από τους λογισμούς, σαν να βρίσκομαι μέσα σε αγκάθια. Η ομορφιά της αγιογραφίας με έλκει και με τραβάει και άθελά μου αφήνει μέσα στην ψυχή μου δοξολογία Θεού. Είδα την υπομονή του Μάρτυρα, την ανταμοιβή των στεφάνων και την προθυμία σα φωτιά να με ανάβει από ζήλο. Πέφτω και προσκυνώ τον Θεό δια μέσου του Μάρτυρα και παίρνω τη σωτηρία μου».
(I. M. Kαρέα, Εσύ τι ξέρεις για τις εικόνες; Αισθητική-ιστορική-θεολογική προσέγγιση [ερωταποκρίσεις])

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου